ក្នុងអំឡុងពេលនៃជីវិតរបស់យើង យើងនឹងជួបបុគ្គលចម្រុះរាប់មិនអស់។ មានមនុស្សនាំសំណាង និងសុភមង្គល ខណៈក៏មានមនុស្សនាំមកនូវរឿងអាក្រក់ និងការលំបាកមកឱ្យអ្នកផងដែរ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គលទាំង ៦ នេះ ជាប្រភពនៃអកុសលធម៌។ នៅក្នុងវត្តមានរបស់ពួកគេ យើងត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នឱ្យមែនទែន ដើម្បីចៀសវាងគ្រោះមហន្តរាយដែលមិនចាំបាច់។
១. មនុស្សដែលមានល្បិចកល
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ក្នុងញ្ញាតញ្ញាណ សតិមិនមានរូប ចិត្តកើតពីចិត្ត ពោលថា "មានរូប ចិត្តរលត់ទៅវិញ នេះបង្ហាញថា មុខរបស់មនុស្សម្នាក់អាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីបុគ្គលិកលក្ខណៈ និងបេះដូងរបស់ពួកគេ។ បើមនុស្សមានចិត្តសប្បុរស មុខរបស់គេអាចមើលទៅកាន់តែ «សប្បុរស» ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចាំបាច់ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយមនុស្សដែលមានគំនិត និងបុគ្គលិកលក្ខណៈកម្រិតខ្ពស់។ ពួកគេច្រើនតែប្រើល្បិច ពុតត្បុត ដើម្បីសម្រេចគោលដៅផ្ទាល់ខ្លួន ថែមទាំងឆ្លៀតយកប្រយោជន៍ពីអ្នកដទៃដើម្បីសម្រេចវាទៀតផង។
ប្រសិនបើអ្នកមិនប្រុងប្រយ័ត្នទេ អ្នកអាចធ្លាក់ចូលទៅក្នុងអន្ទាក់របស់ពួកគេបានយ៉ាងងាយ ហើយជួបប្រទះនឹងបញ្ហា និងរឿងអាក្រក់ជាច្រើន។ ដូច្នេះហើយ ពេលប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយមនុស្សបែបនេះ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន និងសិក្សាឱ្យបានហ្មត់ចត់អំពីបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ពួកគេ មុននឹងសម្រេចចិត្តថាតើគួរទាក់ទងគ្នាឬអត់។
២. មនុស្សដែលចូលចិត្តផឹកស៊ី
គ្រប់ទីកន្លែង យើងតែងតែជួបមនុស្សដែលមានទម្លាប់ផឹកស្រាច្រើន ដែលជួនកាលនាំឱ្យខ្ជះខ្ជាយពេលវេលា និងថាមពលរបស់យើង។ ការទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សដែលមានទម្លាប់នេះ នឹងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់អាជីព និងសុខភាពរបស់យើង។ ដូច្នេះ ចូរនៅឱ្យឆ្ងាយពីក្រុមមនុស្សផឹកស៊ី ហើយស្វែងរកភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយមនុស្សដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត និងវិជ្ជមាន។
៣. មនុស្សដែលខ្វះខាតច្រើនតែខ្ចីលុយ
ក្នុងជីវិតយើងតែងជួបមនុស្សដែលតែងតែខ្ចីលុយអ្នកដទៃជាប្រចាំ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងមិនគួរតែងតែជួយពួកគេទេ។ មានមនុស្សខ្វះខាតដោយសារខ្ជិល ឬមិនគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួនដោយប្រុងប្រយ័ត្ន។ ការខ្ចីលុយអ្នកទាំងនេះអាចនឹងមានបញ្ហាមិនសងដែលធ្វើឱ្យយើងខាតបង់។
លើសពីនេះ ក៏មានមនុស្សដែលតែងតែព្យាយាមខ្ចីលុយដោយមិនចាំបាច់។ ក្នុងករណីនេះ ការខ្ចីប្រាក់អាចត្រូវបានកេងប្រវ័ញ្ច ហើយលុយរបស់យើងមិនត្រូវខ្ជះខ្ជាយឡើយ។ ដូច្នេះហើយ មុននឹងសម្រេចចិត្តខ្ចីលុយ ត្រូវគិតឱ្យបានហ្មត់ចត់ និងវាយតម្លៃសមត្ថភាពរបស់អ្នកខ្ចីក្នុងការទូទាត់សងប្រាក់ដែលពួកគេស្នើសុំ។
៤. អ្នកដែលតែងតែបោកបញ្ឆោត និងកុហក
មនុស្សដែលមិនស្មោះត្រង់ និងកុហក តែងតែបង្ហាញការពិតបន្តិចបន្តួចក្នុងពេលដែលមានការកុហក។ ការបោកបញ្ឆោតនេះមិនត្រឹមតែអាចប៉ះពាល់ដល់អ្នកប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់គ្រួសាររបស់អ្នក និងបណ្តាលឱ្យមានការខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរទៀតផង។ ដូច្នេះហើយ ចាំបាច់ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន នៅពេលមានទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សបែបនេះ និងកំណត់ការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហា និងការបាត់បង់ដែលមិនចង់បាន។
៥. អ្នកដែលផិតក្បត់
ទំនាក់ទំនងរវាងប្ដីប្រពន្ធពោរពេញទៅដោយក្ដីស្រឡាញ់ និងការគោរព គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃគ្រួសារដ៏មានសុភមង្គល។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ មានអ្នកដែលមានគម្រោង "អំពើសហាយស្មន់" ដែលប្រព្រឹត្តអំពើផិតក្បត់ ហើយអាចប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាព និងសុវត្ថិភាពនៃគ្រួសារអ្នក។ ដូច្នេះហើយ អ្នកត្រូវនៅឱ្យឆ្ងាយពីមនុស្សដែលមានចេតនាមិនច្បាស់លាស់ និងរក្សាចម្ងាយសមរម្យដើម្បីការពារទំនាក់ទំនងរបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ថាមានការយាយី ឬការគំរាមកំហែង ចូររាយការណ៍វាទៅអាជ្ញាធរ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពរបស់អ្នក និងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នក។
៦. ជនល្មើស
ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ មានមនុស្សដែលបន្តកេរ្តិ៍ឈ្មោះដោយប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ និងបំពានច្បាប់។ ដូច្នេះហើយ ចាំបាច់ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន នៅពេលមានទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សបែបនេះ។ ប្រសិនបើអ្នករកឃើញពួកគេមកជិតអ្នក សូមប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយនៅឱ្យឆ្ងាយដើម្បីការពារខ្លួនអ្នក និងគ្រួសាររបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នករកឃើញបទល្មើស ចូររាយការណ៍ទៅអាជ្ញាធរ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពសហគមន៍៕